شیخ التفسیر مولانا محمدحسین گرگیج در ابتدای خطبه های جمعه ( 9 آذر 97) شهرستان آزادشهر با تبیین شرایط توبه و بازگشت به سمت خدا در آموزه های اسلامی، توبه نصوح را برای مسلمانان حائز اهمیت دانستند.
امام جمعه اهل سنت آزادشهر پس از تلاوت آیه 8 سوره تحریم (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَن يُكَفِّرَ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ ۖ نُورُهُمْ يَسْعَىٰ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ) ابراز داشتند: توبه به معنای بازگشت و رجوع به سوی خداوند متعال می باشد، از اصحاب بزرگ (رض) روایت شده است توبه نصوح توبه ای می باشد که انسان از گناهانش چنان توبه کند که شیر دوشیده از حیوانات خانگی به پستانشان باز نمی گردد.
ایشان در تشریح “توبه نصوح” گفتند: توبه نصوح چهار شرط دارد که نخستین آن اینست که استغفار زبانی داشته باشد، دوم خود را از گناه بیرون کند و شرط سوم این که ترک گناه کند و آخرین شرط اینست که از دوستان نابابی که انسان را به سمت گناه سوق می دهند دوری کند.
استاد تفسیر دارالعلوم فاروقیه گالیکش با بیان این که ” در ادای نماز و توبه باید همواره شتافت ” اظهار داشتند: علماء گفته اند توبه برای هر گناهی واجب است و تا زمانی که نَفس انسان به حنجره نرسیده تا آخرین ثانیه های باقی مانده به حیاتش راه توبه بر وی باز است، توبه قلبی یعنی این که از گناه دست بکشد، از گناهی که انجام داده است پشیمان باشد، اراده کامل داشته باشد که هرگز به سمت گناه رجوع نکند و چهارمین شرط توبه اینست که حق العباد گفته می شود این است که اگر در حق بندگان اجحاف و یا هتک حرمت کرد از آنان حلالیت بطلبد و خساراتش را جبران کند.
مولانا گرگیج با اشاره به معنای “توبه نصوح ” از دیدگاه حضرت علی (رض) خاطرنشان ساختند: نخست این که از گناهانی که در گذشته انجام داده است توبه کند، دوم آنست که فرایض و واجباتی را که ترک شده ادا کند؛ سوم اینکه “ردّ مظالم” داشته باشد یعنی اگر در حق شخصی ستم کرده است آن را جبران کند، چهارم اینکه از کسانی که به آنان ظلم روا داشته است حلالیت بطلبد؛ پنجمین شرط این است که در ترک گناه تصمیم قاطع داشته باشد و آخرین شرط این که نفس خویش را طوری به اطاعت و عبادت خدا مأنوس سازد که پیش از این به سمت انجام گناه شوق داده است.
عضو مجمع فقهی اهل سنت کشور در خاتمه این بخش از سخنان شان با تأکید بر لزوم توبه پیش از فرا رسیدن مرگ خطاب به نمازگزاران توصیه کردند: همیشه کلمه توبه و استغفار بر زبان ما جاری باشد و همواره اهل توبه باشیم زیرا توبه پیش از مرگ پذیرفته می شود پس بهتر آن است قبل از مرگ توبه را با تمام شرایط آن انجام دهیم.